در قرن ۱۸ با ساخت ادکلن ( Eau de cologne ) انقلابی در صنعت عطر سازی به وقوع پیوست .
ادکلن که در آن زمان ترکیبی بود از گیاهان رزماری، نارنج و لیمو موارد استفاده فراوانی داشت .
قرن ها پیش از این عطر به عنوان ماده ای برای خوشبو کردن محیط در مراسم مذهبی مصریان سوزانده می شد .
در آن زمان استفاده از این مواد خوشبو تنها به آیین ها و تشریفات مذهبی اختصاص داشتند ، اما به تدریج از این مواد برای ساختن پماد جهت تسکین و درمان زخم های پوستی نیز استفاده شد.
توضیحات کامل در ادامه مطلب
در قرن ۱۸ با ساخت ادکلن ( Eau de cologne ) انقلابی در صنعت عطر سازی به وقوع پیوست .
ادکلن که در آن زمان ترکیبی بود از گیاهان رزماری، نارنج و لیمو موارد استفاده فراوانی داشت .
قرن ها پیش از این عطر به عنوان ماده ای برای خوشبو کردن محیط در مراسم مذهبی مصریان سوزانده می شد .
در آن زمان استفاده از این مواد خوشبو تنها به آیین ها و تشریفات مذهبی اختصاص داشتند ، اما به تدریج از این مواد برای ساختن پماد جهت تسکین و درمان زخم های پوستی نیز استفاده شد.
در طول قرن هفدهم ، استفاده از بوی خوش و عطر کاملا در بین مردم رایج شد . دستکش های معطر در فرانسه به بازار آمد و در سال ۱۶۵۶ بود که اولین صنف سازندگان عطر تاسیس شد .
استفاده از عطر در کشور فرانسه بیش از سایر نقاط جهان به سرعت افزایش پیدا کرد . در قرن ۱۸ با ساخت ادکلن ( Eau de cologne ) انقلابی در صنعت عطر سازی به وقوع پیوست . ادکلن که در آن زمان ترکیبی بود از گیاهان رزماری، نارنج و لیمو موارد استفاده فراوانی داشت، از آنجمله می توان به استفاده از آن برای خوشبو کردن آب حمام ، خوشبو کردن نوشیدنی ها و شکر، بعنوان شستشو دهنده و خوشبو کننده دهان ، جزئی از مواد سازنده پمادها و . . . اشاره کرد .
برای اولین بار در قرن هجدهم ، در فرانسه عطر به صورت مایعی درون بطری های شیشه ای تزیینی به بازار آمد و شیشه های عطر کم کم بین مردم محبوبیت پیدا کردند . در قرن نوزدهم ، انقلاب فرانسه ناخواسته باعث شد تا شور و شوق مردم این کشور برای استفاده از عطر کم شود . اما بعد از گذشت چند سال مردم مجددآ جرات پیدا کردند که میل شدیدشان را برای استفاده از کالاهای لوکس ، از جمله عطر ابراز کنند .
از آن زمان تا کنون بوهای جدید در شیشه های مخصوص عطر با طرح ها و بسته بندی های متنوع به بازار عرضه می شود . کار با عطر یک حرفه قدیمی است که نیاز به طبع لطیف و مهارت خاصی دارد. یونانی ها و رومی ها نوشیدنی های خود را با رز و بنفشه معطر می کردند . اما در هر حال تقطیر سیستماتیک عطرها در قرون وسطی به وسیله دانشمندان مسلمان صورت گرفت . تاجرهای ونیزی ادویه جات و عطرهای جمع آوری شده از کاروان های آسیایی را به وسیله کشتی ها و وسایل حمل و نقل آن زمان در سرتاسر اروپا پخش می کردند .
اسانس ها بسیار فرارند و از گل ، برگ ، میوه و علف ها و ریشه های گیاهی به دست آمده و در بیشتر موارد از یک قسمت خاص از گیاه به دست می آیند . به عنوان مثال از گل رز ، شکوفه های نارنج ، هسته بادام ، برگ آویشن ، پوست دارچین ، چوب سندل یا سرو و میوه جوز هندی می توان نام برد . این روغن ها از سرتاسر جهان فراهم می شوند . چوب سندل که بسیار گران نیز هست از هندوستان ، گل های رز از بلغارستان ، آفریقای شمالی و فرانسه و . . . ، نمونه محصولات حیوانی نیز مشک ( مشک از غده کوچکی در نزدیک آهوی مشک زای نر ) و بیدستر ( بیدستر از ترشحات حیوانی شبیه به خز به دست می آید ) هستند. از آن جا که تقاضا برای مصرف عصاره ها روز به روز افزایش می یابد ، برای همین عطرهای صنعتی به طور روزافزونی جای عطرهای طبیعی را می گیرند .
قبل از این که یک عطر الکلی در شیشه بسته بندی و به بازار ارایه شود ، باید مدتی نگهداری شود و این زمان به خاطر آن است که اگر چربی و یا نوعی از مواد اولیه در عطر وجود داشته باشد ، رسوب داده و جدا شود . این زمان دو ماه به طول می انجامد . عطرهای الکلی بهتر است در ظروف شیشه ای نگهداری شوند و از ورود هوا و نور در آنها جلوگیری شود .
● مواد سازنده عطر
هر نوع عطر دستکم از سه جزء تشکیل یافته است که فراریت و وزن مولکولی آنها تا حدی باهم تفاوت دارند .
▪ جزء اول
جزء اول که تاپ نوت نامیده می شود، فرارترین ماده و مشخصترین بو را در دارا بوده و در تولید عطر کاربرد دارد .
▪ جزء دوم
جز دوم که میدل نوت نامیده می شود ، کمتر فرار است و عموما عصاره یک گل ( بنفشه ، یاس و غیره ) است .
▪ جزء سوم
آخرین جزء یا اندنوت ، کمترین فراریت را دارد و معمولا یک رزین یا پلیمر مومی است.
● سیوتون ، اصلیترین سازنده عطر
بیشتر عطرها اجزای بسیاری دارند و از لحاظ شیمیایی غالبا مخلوطهای کمپلکس هستند . با پیشرفت تجزیه مواد عطر طبیعی ، مصرف ترکیبات آلی سنتزی خالص که بوی آنها همانند بوی عطر خاصی میباشد ، بسیار معمول شده است . نمونه آن سیوتون ، یک کتون حلقوی است که از سیویت بدست میآید . سیویت ، مادهای است که از غدههای گربه سیویت ترشح میشود . گربه سیویت ، حیوانی شبیه به گربه است که در اتیوپی و افریقای مرکزی یافت میشود . سیوتون در عطر سازی ارزش بسیار دارد . امروزه سیوتون بصورت سنتزی موجود است . برای سنتز سیوتون ، نخست ۸ ، هگزادکان ، دی کربوکسیلیک اسید تهیه میکنند و سپس آنرا بصورت حلقه در میآورند . یون توریم ( Th+۴ ) کاتالیزور بسته شدن این حلقه است .
سیویت ، مانند مشک ، مجموعهای از مواد جاذب جنسی است . این مواد جاذب جنسی در عطرهای موثر با زیرکی بوسیله بوهای گل و گیاهی پوشانده میشوند . جاذبه اولیه از بوی خوش حاصل میشود . اما اثر اساسی ناشی از سیویتون یا مشک است .
● سایر ترکیبات عطر
ترکیبات دیگری که در عطرها بکار میروند ، شامل الکلها و استرهایی با وزن مولکولی زیادند . یک نمونه ، ژرانیول ( با نقطه جوش ۲۳۰ درجه سانتیگراد ) یک جزء اصلی از روغن ژرانیوم ( شمعدانی معطر ) ترکیهای است . استرهای این الکل ، برای ساختن ماده معطر سنتزی که بوی رز دارد ، در عطرسازی بکار میرود . مثلا استری که از واکنش میان ژرانیول و اسید فرمیک تشکیل میشود ، بوی رز دارد .
عطرها نوعا ۱۰% تا ۲۵% اسانس عطر و ۷۵% تا ۸۰% الکل و یک ثابت کننده برای نگه داشتن روغنهای اسانسی دارد .
عطرها به بیشتر مواد آرایشی افزوده میشوند تا محصول بدست آمده بوی مطلوب داشته باشند ؛ این مواد بوهای طبیعی و دیگر اجزایی مانند مواد جاذب جنسی را میپوشانند . آنها بعلت داشتن الکل ، خاصیت ضدعفونی و باکتریکشی ملایمی دارند .